I. Đại cương:
- Hiện nay gặp khá phổ biến, thường gặp ở tuổi lao động, nhân viên văn
phòng, tăng dần theo tuổi.
- Ảnh hưởng đến khả năng học tập, lao động và sinh hoạt.
II. Chẩn đoán:
1. Triệu chứng lâm sàng:
- Đau vùng cổ-gáy-vai có thể lan tay.
- Đau vùng thắt lưng có thể lan chân.
- Hạn chế vận động-xoay-gập cổ, thắt lưng. Đau tăng khi vận động.
- Co cơ cạnh sống cổ- thắt lưng.
- Có thể teo cơ chi.
2. Cận lâm sàng:
-XQ:
* Thoái hóa cột sống, gai đốt sống.
* Loãng xương.
* Gãy xương,lún xẹp đốt sống.
* Cột sống vẹo.
* Khe khớp hẹp.
* Trượt đốt sống.
- Đo mật độ xương.
III. Nguyên nhân:
-
Một số thói quen, tư thế xấu lặp đi lặp lại.
-
Các chấn thương, tai nạn ảnh hưởng cột sống.
-
Rối loạn nội tiết gây loãng xương.
-
Bệnh hệ thống.
IV. Điều trị- phục hồi chức năng:
1.
Mục đích chung:
-
Giảm đau.
-
Duy trì tầm vận động khớp.
-
Duy trì lực cơ.
-
Ngăn ngừa biến dạng khớp.
2.
Nguyên tắc chung:
-
Giai đoạn đau cấp: Cần bất động khớp đau
-
Giai đoạn bán cấp và mạn tính: Giảm đau bằng nhiệt, điện, tập vận động khớp,
tập lực cơ.
-
Chương trình tập tại nhà.
3.
Phục hồi chức năng một số khớp:
a.
Thoái hóa cột sống cổ:
·
Giai đoạn cấp tính: Bệnh nhân nằm nghỉ tại giường, đầu kê trên một cái gối
mỏng, nếu sau vài ngày nằm nghỉ mà không bớt đau có thể kéo dãn cột sống cổ.
·
Giai đoạn bán cấp và mạn tính: Điều trị giảm đau, giãn cơ bằng các phương
pháp: + Nhiệt: Hồng ngoại,
paraffin, túi chườm…
+ Điện: Điện xung, sóng ngắn,
siêu âm…
+ Kéo giãn cột sống cổ.
+ Tập vận động: Tập cử động
cột sống cổ chống lại lực đề kháng bằng chính tay bệnh nhân, tập theo tầm vận động
cột sống cổ.
b.
Thoái hóa cột sống thắt lưng:
·
Giai đoạn cấp tính: Nằm nghỉ tại giường có đệm cứng 5 – 7 ngày, giảm đau
giãn cơ bằng thuốc hoặc nhiệt trị liệu ( hồng ngoại…).
·
Giai đoạn bán cấp và mạn tính:
+ Điều trị bằng vật lý:
Nhiệt, điện, xoa bóp, kéo giãn cột sống, tác động cột sống…
+ Tập vận động: Tập tăng lực
cơ bụng, cơ lưng để giữ vững cột sống, mang nẹp cột sống trong thời gian đau.
+ Hướng dẫn bệnh nhân các
tư thế cần tránh trong sinh hoạt, đặc biệt là động tác cúi, tuyệt đối không cúi
bê vật nặng ( động tác đúng: chùng gối, bê vật vào sát than rồi đứng lên),
không ngồi lâu, đứng lâu, nên tập các môn làm giãn lưng như xà, bơi…
c.
Thoái hóa khớp gối, khớp háng:
·
Giai đoạn cấp tính: Cần nghỉ ngơi tại giường trong tư thế tốt, duy trì tầm
vận động khớp hàng ngày, tập gồng cơ tứ đầu đùi.
·
Giai đoạn bán cấp và mạn tính:
+ Giảm đau bằng nhiệt – điện:
Hồng ngoại, bó paraffin, sóng ngắn, siêu âm…
+ Tập vận động: Tập theo tầm
vận động khớp, tập vận động chủ động có trợ giúp tăng dần, đặc biệt là cơ tứ đầu
đùi, kéo dãn co cơ cứng, tập di chuyển với nạng hoặc gậy.
+ Hướng dẫn bệnh nhân các môn thể thao có lợi như đạp
xe, bơi…tránh những hoạt động gây tải trọng nhiều cho khớp như đi bộ, chạy bộ,
đứng lâu.
® Lưu ý:
-
Các bệnh nhân có bệnh
lý khác như: tim mạch, loãng xương nhẹ, người cao tuổi,.. cần được theo dõi và
can thiệp trọng lượng kéo phù hợp.
-
Chống chỉ định: Loãng
xương nặng (mất >40% mật độ xương), các u vùng cột sống, lao cột sống.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét